Angst - Jac Zitman

De vrouw die bij me binnen kwam was overal al geweest, zo als ze me door de telefoon al had verteld. Het had nog heel wat voeten in de aarde gehad voor ze zover was dat ze een afspraak had gemaakt. Haar man was meegekomen en keek met een vermoeide blik voor zich uit. De ziekte van zijn vrouw had ook hem veel gekost. ‘Mijn vrouw is altijd bang’, vertelde hij mij. ‘Ze kan soms verschrikkelijk angstig zijn voor iets waar ze vroeger nog niet voor zou schrikken’. ‘Ze heeft verschillende psychiaters en middelen gehad, niets helpt’.

Angst is net als blijdschap en verdriet een menselijke emotie. Angst is een emotionele reactie op gevaar. De hersenen zenden bij hevige schrik signalen uit via het ruggenmerg naar de zenuwuiteinden. De hartslag en de ademhaling versnellen. Daarnaast kan iemand zich misselijk voelen met hoofdpijn en de spieren komen strak te staan. Angst is een hele normale reactie op onverwachte of spannende momenten. Pas als alledaagse gebeurtenissen ook worden ervaren als angstige momenten dan spreekt men van een angststoornis. Vaak treedt een angststoornis op tijdens of na een periode van emotionele spanningen. Erfelijkheid en opvoeding kunnen mede een oorzaken zijn dat iemand altijd wat gespannen is. Bij vrouwen zie ik dan altijd dat het hormoonstelsel slecht is gaan werken. Bij mannen is het zenuwstelsel meestal mede de boosdoener.

Angststoornissen zijn onder te verdelen in een aantal groepen.

Overmatige Bezorgdheid wordt ook wel een gegeneraliseerde angststoornis genoemd. Iemand met een gegeneraliseerde angststoornis verkeert in constante angst. De angstreactie is eigenlijk niet reëel, al kan iemand die aan een gegeneraliseerde angststoornis dat onderscheid vaak niet zelf maken. Mensen met overmatige bezorgdheid kunnen het gepieker en getob niet stoppen en hebben voortdurend het gevoel van dreigend onheil. Je kan de buitensporige angst moeilijk in de hand houden, waardoor het normale leven ernstig wordt belemmerd. Een gegeneraliseerde angststoornis uit zich vaak ook lichamelijk: je voelt je rusteloos, je hebt moeite om met concentreren, je bent snel moe, je spieren staan meer onder spanning en je kan last hebben van slaapproblemen. Ook klachten als hartkloppingen, transpireren, ademnood, misselijkheid en duizeligheid komen voor. Mensen met een overmatige bezorgdheid om hun lichamelijke gezondheid worden wel hypochonders genoemd. Bij vrouwen met een verstoort hormoonstelsel zien we deze stoornis vaak. Wanneer het hormoonstelsel dan weer goed werkt verdwijnt de stoornis van zelf. Bij mannen heeft het ook met de hormonen te maken, maar dan meer in relatie tot het zenuwstelsel dat overmatig geprikkeld raakt.

Iemand met een fobie is bang voor iets specifieks, zoals pleinen of uitgestrekte vlakten (agorafobie), spinnen (arachnafobie), bacteriën of hoogten. Ook hier is de reactie niet geheel reëel. De fobie gaat samen met het vermijden van de specifieke situatie of het voorwerp. Als je bang bent voor spinnen, dan kan je je op veel plaatsen nog laten zien in Nederland, maar als je bijvoorbeeld bang bent voor pleinen of juist gesloten ruimten (claustrofobie), dan kan dat je alledaagse gang van zaken ernstig belemmeren.

Obsessief gedrag (dwanghandelingen) en dwanggedachten kunnen ook veroorzaakt zijn door een angst. Door bijgeloof alles in drie keer willen doen, omdat er anders onheil dreigt is een voorbeeld hiervan. Vooral getallen en symbolen zijn erg belangrijk. In het gedrag worden vaak handelingen herhaald. Of handelingen worden dwangmatig via een bepaald ritueel uitgevoerd. Het is vaak een uiting van de angst van het kind dat geen veilig nest heeft gehad. Het is een manier van de geest om houvast te vinden.

Paniekaanvallen kenmerken zich door een plotselinge aanval van paniek zonder aanwijsbare reden. Als je een paniekaanval hebt, dan heb je het gevoel alsof er iets heel erg mis is. Je hebt het gevoel dat je dood gaat of een hartaanval krijgt. Je wordt plots duizelig, krijgt hartkloppingen, wordt misselijk, krijgt geen adem meer, gaat zweten en hebt het gevoel dat je stikt. Zo’n aanval komt onverwacht en plotseling, maar komt vaak na een periode van spanning. Vaak is de kans op herhaling groot en de angst voor herhaling van de aanval ook. Een paniekaanval wordt veroorzaakt door dat het diepere wezen aan de noodrem trekt. Je dreigt je zelf kwijt te raken. Je doet je zelf geweld aan.

Een angststoornis kan geleidelijk erger worden. Vermijdingsgedrag kan op steeds meer dagelijkse situaties van toepassing zijn. Mensen met een angststoornis kunnen daardoor in een sociaal isolement raken. De leefpatronen worden steeds moeilijker te doorbreken. Na verloop van tijd kan je hierdoor ook depressief worden. De situaties maar ook de angstreactie kunnen leiden tot overmatig piekeren en een laag zelfbeeld.

Net als bij de vrouw uit het begin van dit verhaal, doen medicijnen soms meer kwaad dan goed. Ik heb er niets op tegen dat mensen met deze klachten medicijnen slikken, maar dan moeten ze niet voor de gevolgen van de klacht voor geschreven worden, maar voor de klacht zelf. Wanneer mensen met angsten bewustzijn verengende medicijnen slikken, komen ze nog meer in hun zelf vast te zitten. Het kan zelfs dat ze genezing in de weg staan. In mijn praktijk heb ik al heel wat mensen met angsten kunnen helpen. Als magnetiseur en met behulp van natuurlijke middelen. Hypo Tarwekiemoil kan heel wat problemen voorkomen en helpen oplossen bij vrouwen. En dan zijn er verschillende kruiden die bij spanningen heel goed te gebruiken zijn.  

Afgelopen zomer stond het stel uit het begin van dit verhaal in eens voor mijn neus toen ik in de voortuin bezig was. Ze waren al een tijdje niet meer in de praktijk geweest omdat het goed met de vrouw ging. ‘Door jouw zijn we van Friesland gaan houden’,  zei de vrouw, ‘ik ben de rust en de ruimte gaan waarderen’. ‘Die rust en die ruimte heb ik nu ook in me zelf toegelaten’.