De laatste avond van de vakantie had ik een gesprek met een dominee die, net als ik, al vele jaren het eiland bezoekt. We haalden wat herinneringen op aan een vorig jaar overleden gezamenlijke vriend, de voormalige camping beheerder. Verder spraken we over de mystieke belevenissen die we beiden op het eiland beleven. Het is toch prachtig dat ons land een plek rijk is waar mensen nog ongestoord van zee, strand en natuur kunnen genieten. Waar je uren kunt wandelen zonder iemand tegen te komen. Waar je vrij door de bossen en duinen kunt struinen. Waar je alleen kunt zijn met de natuur. Beter nog waar je één kunt zijn met de natuur.
Hoewel het midden in het toeristenseizoen was konden we ongestoord op het strand zitten. Als je dan eens om je heen keek was er in de directe omgeving geen mens te zien. En dat onder een stralend blauwe hemel. Kunt u dat zich voorstellen in dit toch overbevolkte Nederland? Het strand van Schiermonnikoog is wel een kilometer breed, ik dacht dat ik eens hoorde dat het zelfs het breedste strand van Europa is. En daar is altijd wel een rustig plekje te vinden, nog niet eens zo ver weg van de strandopgangen waar de op wat meer drukte ingestelde mensen vertoeven. Het mooiste van Schiermonnikoog is dat het eiland, met zijn bewoners niet betuttelig is. Niet overal ‘verboden toegang’. Geen eng afgeschermde naaktstrandjes, maar vrijheid en blijheid voor iedereen die de natuur niet verstoort en geen overlast veroorzaakt. Kunt u het zich voorstellen? Zitman en vrouw heerlijk onbezorgd, naakt op het strand, zo nu en dan wat eten en drinken en een koele duik in de branding van de altijd aanstormende Noordzee. Dat is vakantie in het paradijs!
Op de heldere avonden zochten we een mooi plekje in de duinen met uitzicht op zee. Waar de overgang van de Noordzee en de Waddenzee voor een speciale sfeer zorgt. Langzaam zagen we de zon weg zakken achter de horizon, terwijl de lucht rood kleurt en een eenmalig schouwspel voor ons opvoert. Op zo’n moment staat de hele wereld even stil. De natuur schakelt over van dag naar nacht en heel even is er tijdloosheid die je gedachten tot stilstand brengt. Wanneer je dan opstond en omkeek zag je dat de volle maan zijn plaats aan het hemel firmament had gevonden en je pad verlichtte.
Even uit het drukke leven van alle dag , zo samen met mijn vrouw, terwijl onze kinderen ook op het eiland waren heeft mij heel goed gedaan. Meer dan ooit ben ik de afgelopen tijd geconfronteerd met die speciale vrouwelijke mystiek die ik in mijn vrouw ontmoet.
‘In iedere vrouw zit een heks verborgen’, vertelde mij eens iemand. Maar dan wel in de betekenis van het engelse woord ‘Witches’, wat vroeger nog gewoon ‘wijze’ betekende. En aangaf dat we te maken hebben met een wijze vrouw die haar kennis en kunnen gebruikt om haar gezin te beschermen en om haar omgeving met raad en daad bij te staan. Deze kennis, die veel verder gaat dan ‘boekjes wijsheid’, wordt meestal van moeder op dochter doorgegeven en dat zie ik ook in ons gezin. Het is me duidelijker dan ooit dat mijn kinderen een geweldige moeder hebben.
Ineenstorting
Nu heb ik op Schiermonnikoog heus niet alleen lopen dromen. Het is me wel heel duidelijk geworden dat de zogenaamde ‘nuchterheid’ die door sommigen wordt gepredikt, er toe leidt dat veel mensen hun spiritualiteit , hun gevoel, ontkennen. Dit leidt er toe dat vermaak alleen nog gezocht wordt in het zoeken naar de sensatie, waar de commercie handig gebruik van maakt. En als de commercie dan nog het enige vermaak is slaat de verveling snel toe en gaat men op zoek naar weer wat anders. Nog mooier, nog gekker, nog sensationeler. Men wil een nog spannender vakantie in een nog grotere caravan of boot, of naar oorden waarvan de televisie laat zien dat ‘het’ daar allemaal gebeurt. Uiteindelijk is er dan toch weer niets aan en zo trekt de vakantievierders weer verder op zoek naar….
Maar zonder spiritualiteit is de mens verscheurd, niet heel, met alle gevolgen van dien. Lichamelijke en psychische stress zijn het gevolg. In plaats van natuurlijke middelen gaan de mensen aan de apothekersdrugs om maar verder te kunnen gaan, de kinderen met zich mee slepend.
Ik heb sterk het gevoel dat onze cultuur, zo als dat met vele hoogstaande culturen is gebeurd, aan de vooravond van een ineenstorting staat. Sommigen zullen mij uitlachen en zeggen dat we de boel prima in de hand hebben. Maar is dat wel zo?
Jac Zitman 1999