Keukenkruid - Jac Zitman

Deze week wil ik het eens hebben over 'gewone' keukenkruiden die haast in iedere keuken wel aanwezig zijn om het eten wat meer smaak te geven, maar die we ook in onze praktijk hebben. Ook deze kruiden hebben een geneeskrachtige werking, en zo hebben veel mensen meer medicinale kruiden in huis dan ze zelf beseffen.

Peterselie (Petroselinum Satirum) groeide bij de oude Grieken in het wild, evenals de geheimzinnige zwarte Peterselie die manshoog kon worden. Karel de Grote liet ze in zijn kruidentuin kweken en Jacob van Maerlant roemde de Peterselie, omdat:

'Et doet verduwen ende verdivet

dien wint, die in de menschen blivet'.

De klieren, die de spijsverteringssappen afscheiden, worden door Peterselie tot een verhoogde werking aangezet, terwijl ook de reiniging door de nieren wordt bevorderd, waardoor het bloed gezuiverd wordt van stofwisselingsslakken. Bij gevolg kunnen alle kwalen, welke met deze processen verband houden, door Peterselie goed bestreden worden. Ik noem maar op: waterzucht, nierstenen, leverkwalen en geelzucht, maar ook verstoppingen en de daaruit voortkomende hoofdpijn. Ook bevorderd Peterselie de menstruatie en helpt vastzittend borstslijm los te maken. Daarnaast kan Peterselie helpen tegen nachtelijk zweten.

In de Pyreneeën voeren de boeren hun vee met deze plant om te voorkomen dat het behekst word, en in Engeland, Frankrijk en Duitsland heerst het volksgeloof, dat wie Peterselie overplant, spoedig sterven zal.

Basilicum is ook zo'n keukenkruid waar veel meer achter zit dan men zo op het oog zou denken. Uit de wonderlijke legende, die om dit kruid geweven zijn, blijkt dat het iets met liefde en voortplanting te maken moet hebben. Zo wordt bijvoorbeeld verteld, dat een der heilige drie koningen, Balthazar, een boompje plantte, dat de edele naam Basilicum of Koningskruid droeg, en ook een bloempje, schoner dan een roos heeft. In het midden van het bloempje stond een blaasje dat open ging toen Maria Jezus baarde. Uit dit blaasje kwam een rood vogeltje die de wereld de bijzondere geboorte bekend maakte.

Mooie verhalen maar Basilicum helpt bij hoesten en braken en heeft ook goede invloed bij de hik. Epilepsie patiënten kunnen 3 maal daags een kopje thee van deze bijzondere plant innemen, evenals mensen die lijden aan hysterie. Basilicum heeft ook goede invloed op mensen die last hebben van stress door overwerktheid. We kunnen dit kruid dus als thee drinken, maar het is natuurlijk ook heerlijk in Italiaanse gerechten, want in Italië wordt het echt heel veel gebruikt. Basilicum in azijn geeft een heerlijke kruiden azijn.

Voor uitwendig kunnen we zelf makkelijk een Basilicumzalf maken. We nemen sterk getrokken thee vermengt met talkpoeder en wat boter. Dit is goed voor gesprongen lippen en tepelkloven terwijl deze 'Koningszalf' steenpuisten open trekt.

Het plantengeslacht Look behoort tot de familie der lelie-achtigen. Uien, Prei, Knoflook maar ook de Bieslook waar ik het nu eens over wil hebben behoren tot deze familie. Bieslook kan zowel vers, maar ook gedroogd gebruikt worden in de keuken en ook als medicinale thee. Geen enkele plant komt zo veelvuldig voor op schilderingen der Egyptische graftomben als de planten uit de Look familie. Toen de Joden door de woestijn trokken weenden de kinderen Israëls om het gemis van de Look. Ten tijde van Homerus was de Bieslook bij de Grieken bekend, niet zo zeer als keukenkruid maar wel als medicijn. De bekende geneesheer Dioscorides schreef de Bieslook voor bij krampen, kwetsuren, pijn in de gewrichten en kankergezwellen. De thee werd dan meestal aangezoet met honing.

Bieslook is dus een kruid dat aan ieder gerecht waar ook de Ui in past kan worden toegevoegd. De smaak is milder en verfijnder van smaak en anders dan bij de Uien worden niet de bollen gebruikt maar de fijngehakte bladeren die buisvormig en hol zijn.

Nu wat over een plant die in veel tuinen te vinden is, de Roos. Rozen hebben prachtige bloemen en zijn waarschijnlijk van alle bloemen het meest gebruikt door dichters en zangers. De thee van Rozenbottels is een gezonde drank die kalmerend op het zenuwstelsel werkt, en daardoor ook een gezonde slaap bewerkstelligd. Kinkhoest kinderen kan men deze thee met kandijsuiker ingekookt geven. In oude kruidenboeken wordt melding gemaakt dat het kauwen op een rozenblaadje pijn in de mond verdrijft.

De heerlijke geur van de rozenstruik is op zich zelf al iets weldadigs en evenzo door schrijvers en dichters geroemd. Men kan de geur nog versterken door om de rozenstruiken... Knoflook te planten! Dat lijkt vreemd, maar Knoflook neemt alle onreinheid uit z'n omgeving op en zo wordt de geur van de Roos versterkt. Om deze heerlijke rozengeur te behouden maakt men sinds mensen heugenis rozenolie. De echte rozenolie is heel duur en wordt in Europa bijna niet verkocht. Rozenolie die hier verkocht wordt is vaak synthetisch en wordt vervaardigt uit... koemest. Daar zou je niet aan denken als de boer zijn drijfmest aan het uitrijden is maar och, een lekkere geur en stank zijn de uiteinden van een reeks verdunningen.

Als U echte rozengeur wilt ruiken en proeven dan is dat mogelijk met rozenthee, de lievelingsthee van mijn vrouw. Dit is een gewone thee waar doorheen gedroogde rozenblaadjes zijn gemengd, wat een hele speciale smaak geeft.

Wanneer de geur van de vers gezette rozenthee het huis vult is het de geur van schoonheid en romantiek.