Het familiewapen - Jac Zitman

De Elzas is een bekend wijngebied en vooral de Riesling die daar vandaan komt is een heel lekkere witte wijn. Langs de glooiende hellingen worden al eeuwen druiven verbouwd waar van de wijn wordt gemaakt. Wij logeerden in een dorp dat Ribeauville heet en aan de voet van de bergen, de Vogezen, ligt. Vanuit onze slaapkamer keek je omhoog naar de ruïnes van 3 kastelen die daar staan, ieder op een eigen heuveltop. Enkele kilometers verderop ligt, op een lage heuvel een klein stadje met de naam Riquewihr. Riquewihr is nog helemaal in de oude staat en er staat ook nog een oude vesting muur omheen. Het mooie van dit stadje is dat zowel Franse als Duitse invloeden in de bouw van de huizen terug te vinden zijn. In de zomer valt het vooral op dat aan praktisch alle huizen plantenbakken hangen die dan weelderig bloeien.

Plotseling er vaarde ik mezelf als "Iemand anders" in een vroegere tijd. Ik was een man, een flierefluiter die rond trok en hier was om te helpen oogsten, het was nacht. 's Avonds als de poort dichtging, moesten mensen als ik buiten de stad blijven, maar ik was stiekem binnen gebleven en was betrapt. Het was me gelukt om buiten de muur te komen en ik rende zo hard ik kon van de stad Riquewihr weg. Er zaten mannen achter me aan om me te pakken te nemen want, ik was zojuist betrapt in de armen van een vrouw bij wie ik blijkbaar niet hoorde. Hoe het verder afliep met de man die ik was, weet ik niet, omdat ik weer gewoon mezelf werd.

Jaren later, wel 7 jaar denk ik, verhuisden we van Scheveningen naar Friesland, waar ik nooit spijt van heb gehad. Wij woonden eerst in de buurt van Dokkum. Op zondag gingen we vaak eens even naar Lauwensoog, om naar de zee te kijken en om een visje te eten. Op een zomerse zondagmiddag zaten we weer eens aan een tafeltje een gebakken visje te eten, toen mijn vrouw Willy me vroeg, of ik er een glaasje wijn bij wilde drinken. Ze had gezien dat ze bij de viszaak kleine flesjes wijn hadden en bedacht terecht dat ik daar wel trek in zou hebben.

Bij mijn eerste slok van de witte wijn gebeurde er iets vreemdst met mij. Ik voelde een hele diepe emotie in me opkomen, die zo sterk was dat de tranen in mijn ogen sprongen. Het was net alsof ik iets, of iemand ontmoette die ik heel lang niet had gezien, en die mij heel geliefd was. Toen ik op het etiket van het wijnflesje keek zag ik een bekende naam staan. Deze witte wijn kwam uit het kleine stadje in de Franse Elzas, waar ik ooit op vakantie was geweest en zo'n bijzondere ervaring had, Riquewihr.

Enkele jaren geleden, 17 jaar na mijn belevenis in Frankrijk, kwam in onze familie een oud familiewapen boven water. Tijdens het bezoek aan een arts in het ziekenhuis in Leiden ontmoette een oom van mij een ver familielid die dit familiewapen ontdekte in een kerkje in de Elzas. Ook ik kreeg een foto toegestuurd van het wapen waar onder andere een Wildeman, zoals op het in Lemmer bekende hotel, en enkele vuren te zien zijn. Het mooiste vind ik wel dat je op het wapen kan zien, dat hij vleugels krijgt als hij het materiële overstijgt. Een expert op het gebied van familiewapens vertelde mij, dat de Zitmannen, aan de afbeelding te zien, vroeger houtskool branders moeten zijn geweest. Houtskool werd veel gebruikt om te koken, Sieden betekend koken, vuur. De naam Zitman is vroeger waarschijnlijk iets van Siedman geweest en is later in Nederland verbasterd. Volgens deze expert komt het familiewapen, uit het oosten van Frankrijk, vlak bij Duitsland, het gebied dat de Elzas heet, en nog waarschijnlijker uit de omtrek van het oude ommuurde stadje: Riquewihr. Het Familie Wapen Der Zitman-nen