Moeder in nood - Jac Zitman

Uit de praktijk

Het is een jonge, moderne moeder van even in de dertig die met allerlei klachten mijn praktijk binnen stapt. ‘Een vriendin vertelde dat u mij misschien wel kan helpen’, begon zij haar verhaal. Het is het verhaal van zo veel jonge moeders die mijn praktijk bezoeken. ‘Ik heb drie kinderen, alle drie zitten op de basisschool en dan heb ik mijn werk nog, zo’n twintig uur in de week’. ‘Ik heb het geluk dat ik mijn werktijden zelf kan regelen, dus ik ben eigenlijk altijd thuis als de kinderen uit school komen’. ‘Mijn man heeft een hele drukke baan en komt ’s avonds moe thuis’. ‘Eigenlijk hebben wij het verder allemaal prima voor elkaar en ik zou niets te klagen mogen hebben, maar het gaat gewoon niet goed met mij’. ‘Ik ben altijd moe en slaap ook niet echt goed’. ‘En ik heb soms van die buien, dan kan ik echt onredelijk zijn tegen mijn man en de kinderen’. ‘Ben ja al bij je huisarts geweest?’ vraag ik, want ja, dat hoort de eerste stap te zijn wanneer men klachten heeft. ‘Ja,’ is het antwoord, ‘er is bloed geprikt, maar daar kwam niets uit en ik heb een pilletje gehad om wat rustiger te worden, dat helpt wel wat, maar het voelt allemaal wat raar in mijn hoofd, en het is natuurlijk geen oplossing’.

Het is een verhaal dat ik de laatste tijd steeds meer hoor. Veel moeders hebben het in deze tijd erg druk met het gezin en vaak ook nog een baantje. Wanneer de kinderen uit school komen begint de drukte vaak pas echt. De een ‘moet’ bij een vriendje spelen en de ander ‘moet’ naar zwemles, clubs of wat al niet meer. In de tussentijd nog even koken en van alles en nog wat regelen, en dan is het zo maar weer laat. Veel vrouwen hebben niet meer het gevoel dat ze de touwtjes in handen hebben en dat maakt ze onzeker. Deze onzekerheid levert de nodige stress op en zo raken deze vrouwen in de onderwal. ‘Touwtjes in handen hebben’ klinkt sommige wellicht negatief in de oren en het is zaak dat ik wat dit betreft mijn gedachten wat beter uitdruk.

Het is voor vrouwen en vooral moeders belangrijk dat ze een verbindingslijntje hebben naar hun man en kinderen en wie verder tot haar zorg behoren. Dit lijntje betekend een gevoelsverbinding die haar het gevoel moet geven dat alles veilig en goed is. De kleinste veranderingen merkt ze op, en dat gaat dan gekoppeld aan de intuïtie die bij iedere vrouw sterker wordt door het moeder worden.

In mijn praktijk vertel ik vaak dat een vrouw drie grote overgangen meemaakt in haar leven. De eerste is de welbekende pubertijd, een algemeen geaccepteerde overgang van meisje naar vrouw is.

De volgende overgang die het hele leven veranderd is het moederschap. Lichamelijk en geestelijk veranderd de vrouw in een moeder. Vrouwen die voor het eerst zwanger zijn en die ik hier voor waarschuw beamen nadien mijn woorden.

En als vrouwen dan net denken dat ze alles gehad hebben komen ze in de menopauze, de derde en laatste overgang in haar leven.

Wanneer het idee ontstaat dat er zaken in haar gezin zouden kunnen gebeuren die tot narigheid leiden, zullen moeders proberen in te grijpen om de zaak ten goede te keren. Over dit ingrijpen wordt normaal gesproken nagedacht en is als zodanig vaak heel subtiel. Maar wanneer het moet, reageren vrouwen heel intuïtief en spontaan. Als ik er een naam voor moet verzinnen, maar misschien bestaat hij al, dan noem ik het: ‘positieve vrouwelijke manipulatie’. Dit is een algemeen vrouwelijke eigenschap, en komt door het moederschap meer aan de oppervlakte. Het is de basis van de zogenaamde vrouwelijke intuïtie en ik zou het ook zeker niet willen als het een negatieve klank kreeg. Het is een onderwerp wat nog weinig besproken wordt, maar iedere vrouw weet wat ik bedoel. Ik herinner mij de betrapte lachjes op de gezichten van de plattelandsvrouwen ergens in de provincie waar ik een lezing gaf. Ik onderbouwde mijn stelling met: ‘Er is geen vrouw die met een man trouwt waarvan ze niet zijn zwakke plek weet’.

Moeilijke kinderen vragen aandacht

Wat gebeurt er nu als vrouwen de touwtjes, de gevoelsverbindingslijntjes binnen hun gezin dreigen te verliezen? De kinderen zijn de eerste die deze verbinding met hun moeder voelen wegvallen. Ze reageren hier op met heel veel aandacht vragen. Dit kan zijn door heel lastig te worden, door allerlei kwaaltjes te krijgen, of door zichzelf af te sluiten van de wereld om hen heen. De oudere kinderen gaan hun heil buiten het gezin zoeken met alle gevolgen van dien. Ook de verhouding met haar man komt vaak wat op losse schroeven te staan, doordat zei het gevoel heeft dat hij niet meer op haar signalen reageert. Dit is niet zo raar, want daar komt het verschil in het verwerken van problemen door mannen en vrouwen om de hoek kijken. Vrouwen hebben het nodig om hun problemen met andere te delen, te vertellen. Bij de natuurvolken zie je daarom ook dat de vrouwen altijd samen leven, werken en praten. De mannen gaan op jacht en ‘s avonds zitten ze ergens, liefst alleen, op de uitkijk, en verwerken hun spanningen op die manier.

Problemen, daar reageert de man op door een oplossing aan te dragen, waar vrouwen alleen maar hun verhaal kwijt willen. En die mannen zitten nog steeds op de uitkijk. Ze zijn dan bezig tv, computer, sport of wat dan ook te bekijken. Ook hier dreigen de verbindingen dus weg te vallen. Moeder wordt steeds onrustiger, gaat lopen piekeren, ook al weet ze vaak niet waarover, al met al, moeder raakt nog meer in de stress dan ze al was. Het hormoonstelsel, het regelsysteem dat alles met onze gevoelens te maken heeft, raakt van slag en deze vrouwen krijgen allerlei moeilijk te omschrijven klachten.

‘Ik weet wel wat er bij jouw mis is’, stelde ik en probeerde de vrouw die voor mij zat bovenstaande uit te leggen. Ik vertelde haar dat haar hormoonstelsel nu als het ware ondervoed is geraakt en hierdoor slecht werkt. Dan gaan de emoties een eigen leven leiden.

We spraken af dat ik haar middelen zou geven om in ieder geval de lichamelijke klachten en tekorten weer aan te vullen. De Hypo Tarwekiemoil doet hierbij echt wonderen. Verder is ze een tijdje bij me onder behandeling geweest. Dit is nodig om het lichaam weer wat in ballans te brengen. Ik heb haar geleerd hoe ze haar ‘lijntjes’ weer in handen kan krijgen. Ik zou hier van alles over kunnen schrijven, maar het ligt vaak heel individueel.

Eigenlijk is het vreemd dat zoveel vrouwen zich dit typisch vrouwelijke nauwelijks bewust zijn. De emancipatie heeft heel veel voor de positie van vrouwen verbeterd. Maar het werk is nog steeds niet klaar, wanneer deze typisch vrouwelijke, liever moederlijke eigenschappen niet tot hun recht komen.

Het is inmiddels al weer even geleden dat de jonge vrouw uit het begin van deze column mijn praktijk binnen stapte. Ze heeft inmiddels weer de touwtjes in handen en heeft zo haar eigen manier gevonden om weer contact te houden met haar gevoel.

Het gevoel van de vrouw, de moeder die kan zeggen dat alles goed gaat.

Het gevoel van de oermoeder.