De stoel van opa - Jac Zitman

Omdat we maar enkele huizen van elkaar af woonde en nog geen veertien dagen in leeftijd schelen, hebben Gerry en ik samen in de boks gezeten. Dat zal dan wel voor de winkel van mijn opa geweest zijn, want die zat graag op zijn oude dag op zijn stoel voor de deur in het zonnetje. Dan kon hij ook meteen een oogje op ons baby’s houden. Over de moeder van Gerry gaat nog een mooi verhaal in onze familie rond. Mijn zuster vertelde er over in het radioportret dat de KRO over mij maakte en dat begin januari van dit jaar werd uitgezonden. Op het internet is dit programma nog te beluisteren. Een link staat op mijn website.

De moeder van Gerry werd als baby van negen maanden oud erg ziek. De plaatselijke huisarts ging er van uit dat het kleine meisje zou sterven, temeer omdat ze niets meer dronk. Op de brug, waar het dagelijkse nieuws werd besproken, ging het verhaal dat de dokter elke dag speciaal naar het huis van het zieke kindje keek om te zien of de gordijnen al dicht waren. Mijn oma, altijd meelevend, stuurde mijn opa op onderzoek uit. Het ging niet goed met het kindje maar Opa wist raad. Hij schrapte wat spek af, en dit deed hij voorzichtig met een lepeltje in het mondje van de verzwakte baby. ‘Geef haar nu maar te drinken’, sommeerde hij de moeder, en wonder boven wonder, het kindje ging drinken. Er kwam zelfs een soort strijd van tussen de dokter en de winkelier. ‘Ze blijft leven’, beweerde opa, ‘Ze redt het niet’, stelde de dokter. En opa kreeg gelijk en het kindje van toen is nu al weer dik in de zeventig.

Toen mijn opa nog een nakomertje kreeg vroeg hij de dokter om de bevalling te doen van zijn zoon, want dat wist hij zeker. Intuïtie hé, hij had al twee dochters, maar dit zou de lang verwachte zoon worden. Na de bevalling hield de dokter met een glimlach het pasgeboren kindje in de lucht. ‘Je intuïtie heeft je nu toch een keer in de steek gelaten’, hield hij Opa triomfantelijk voor. Opa zag het met eigen ogen, het was weer een dochter, mijn moeder. Daarna hebben ze er samen een neutje op genomen en de strijdbijl lachend begraven.

In huis zat opa altijd in zijn rieten stoel bij het raam, zodat hij de boel een beetje in de gaten kon houden. Als kind was voor mij één ding duidelijk. Dat was de stoel van opa. Daar zat niemand anders zomaar op. Na de dood van opa bleef de stoel staan. In mijn herinnering werd de stoel wel gebruikt door tante Zus, een zuster van opa, wanneer ze thee kwam drinken als ze naar de markt was geweest. Dan kwam het voor dat oma mensen had uitgenodigd waarvan ze vond dat tante Zus die moest magnetiseren. Dat vond iedereen heel normaal en daar werd dan verder ook niet over gesproken. Er werd een krukje voor tante Zus neergezet en daar ging de patiënt dan op zitten. Zo’n beetje tussen haar benen, want ze stond zeker niet op.

Toen oma later naar het bejaardenhuis ging nam ze maar enkele meubeltjes uit het oude winkelpand mee. De familie nam mee wat bruikbaar was en de rest ging weg. Ik was een jaar of twaalf en mocht met de overgebleven huisraad van oma doen wat ik wilde, als het maar opgeruimd werd. De oude rieten stoel ‘verkocht’ ik aan buurmeisje Gerry, die blijkbaar een beter historisch besef had dan ik zelf. Ze heeft de stoel al die jaren bij zich gehouden en zelfs opnieuw gestoffeerd. De stoel van de man die haar moeder het leven heeft gered. ‘De stoel moet nu maar terug naar zijn roots’, schreef Gerry mij in de brief  die ze mij voor mijn vijftigste verjaardag schreef. Vooral omdat ze getroffen was door de wijze waarop ik over mijn Opa schreef in een eerdere column over mijn jeugd. (zie: Jeugd in Leidschendam).

Ik ben blij dat deze tachtig jaar oude rieten stoel weer in mijn huis staat.

Hij zit lekker en voelt heel vertrouwd.

Bedankt Gerry.